Tirasseto(-de bartas)
Fallopia dumetorum
Polygonaceae
Nom en français : Renouée des haies.
Descripcioun :La tirasseto-de-bartas trachis dins li fourèst de ribiero (ripilsivo). Es uno longo liano que pòu faire fin qu'à 3 mètre de long e que tirasso au sòu. Li tepalo di flour an de largis alo (>0,5 mm). Li fru pendoulon lou plus souvènt, e porton de valvo emé d'alo largo peréu, blanco, que laisson passa un pau lou lume. Li grano (akène) soun negro e lusènto un cop maduro.
Usanço :Coume pèr sa cousino, la courrejolo-negro, li grano soun estado manjado desempièi lou neoliti. Soun tèndro e farinouso emé un goust agradiéu.
Port : Liano
Taio : 0,5 à 2(4) m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Fallopia
Famiho : Polygonaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurosiberiano
Ref. sc. : Fallopia dumetorum (L.) Holub, 1971
(= Polygonum dumetorum L., 1753 )
Artemiso
Artemisia vulgaris
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Aussent-fòu, Absinto-de-sant-Jan.
Nom en français : Armoise commune.
Descripcioun :L'artemiso es uno grando planto que pòu faire mai d'un mètre d'aut. Si fueio soun proun dentado, meme aquéli d'en aut, au contro de li de Artemisia verlotiorum que ié sèmblo proun. Peréu l'artemiso sènt pas tant bon que sa cousino de Chino : artemiso-de-chino.
Usanço :"Se sabiés li vertu de l'artemiso,N'en garniriés l'orlo de ta camiso" (TdF). D'efèt èi bono contro li fèbre, li verme, lis espaime, en tisano e subretout pèr faire veni li règlo : "L'artemiso servié que quand lei fremo avien mau de vèntre. Acò fahié sourti li règlo. Pèr lou vèntre èro bouon l'artemiso." (G. Didon in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Li jóuini brout se manjon en ensalado o pèr douna de goust à la carno. Pamens, coume pèr l'absinto, fau pas n'en prendre de trop.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 200 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Artemisia
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 4 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Artemisia vulgaris L., 1753